Home  I  KONTAKT

Książka a rozwój dziecka w wieku przedszkolnym.

Literatura, jest ważnym czynnikiem kształtującym osobowość człowieka. Za pośrednictwem książki dziecko kontaktuje się z literaturą i wkracza w świat sztuki.
Zdaniem Katarzyny Polcyn: „Stałe i systematyczne spotkania dzieci
z książką aktywizują ich rozwój intelektualny i emocjonalny, budzą wrażliwość estetyczną, sprzyjają rozwijaniu postaw twórczych oraz wyzwalają różne formy ekspresji”.
E. Stępniewska i E. Wasiak uważają, że „ obcowanie z książką to poszerzenie słownictwa, rozwój osobowości dziecka, nauka kulturalnego spędzania czasu, wyciszenie, rozwijanie zainteresowań, a przede wszystkim rozwijanie dziecięcej wyobraźni, przeżywanie fantastycznych przygód, tworzenie własnych obrazów czytanego słowa, czego nie może dać dziecku ani telewizja, ani komputer”.
Literatura to niezwykły świat. Dziecko uczy się z niej reguł, jakie rządzą rzeczywistością i wzorów zachowań. Wartościowa, dobrze dobrana literatura może być dla dziecka źródłem wiedzy o świecie i ludziach, budzić w nich wrażliwość na sprawy innych. Literatura dostarcza wielu głębokich przeżyć. Można ją również wykorzystać na zajęciach terapeutycznych. Z jej pomocą zmniejsza się strach, lęk, osamotnienie, przynosi ona uśmiech i radość.

1. Wychowawcza rola książki.
Rozbudzanie zainteresowań czytelniczych dzieci jest jednym
z najważniejszych zadań edukacyjnych przedszkola. Literatura dziecięca jest ważnym elementem wychowania przez sztukę. Wychowawcza rola literatury dla dzieci jest bardzo duża, a składają się na to właściwości tego wieku. Należą do nich: identyfikowanie się z postaciami, szybki rozwój mowy i myślenia, aktywność poznawcza, wrażliwość emocjonalna oraz autorytet osób dorosłych. Kontakt dziecka z książką wymaga pewnych wzorów, które muszą przekazać dziecku rodzice, środowisko przedszkolne.
Wiek przedszkolny jest szczególnie właściwy dla budzenia motywacji czytelniczych i przygotowanie dziecka, aby w przyszłości było czytelnikiem dojrzałym, rozwijającym zainteresowania literackie.
Literatura dziecięca wpływa na kształcenie estetycznej wrażliwości, rozwijanie sfery intelektualnej, moralno- społecznej oraz kształtowanie wyobraźni i postawy twórczej. Ilustracje w książkach oraz treści w utworach literackich ułatwiają tworzenie własnych wyobrażeń o zdarzeniach i miejscach, które nie są znane dziecku w życiu codziennym. Odpowiednio dobrane utwory literackie ukazują piękno polskiej mowy. Oddziaływują silnie na uczucia dziecka, które bardzo przeżywają przygody bohaterów, często wzorując się na ich zachowaniach.
Utwory kształtują cechy społeczne dziecka, jego umiejętność życia
w grupie rówieśniczej oraz wśród dorosłych. Książka może nam pomagać
w przedstawianiu przykładów właściwego zachowania, likwidowania konfliktów, pomaganiu słabszym, poczucia odpowiedzialności za pracę oraz przywiązania i szacunku dla dorosłych.
Na przykład w utworze W. Osiejewej „ Czarodziejskie słowo” ukazane są sprawy związane z kulturą codziennego życia, a więc uprzejmości, świadczenia sobie pomocy w różnych nawet drobnych sprawach. Utwory literackie dla najmłodszych zawierają treści związane
z rodzinnym domem, jego klimatem oraz więziami rodzinnymi. Zachęcają do wykonywania prostych czynności domowych i samoobsługowych. Sprzyjają także nawiązywaniu kontaktów i przyjaźni. Wiele utworów rozwija uczucia przywiązania do ojczyzny, budzi świadomość narodową oraz wzbogaca język. Dzieci chętnie słuchają utworów związanych z przyrodą oraz jej walorami.
Literatura dla dzieci oddziałuje na rozwój dziecka w sposób wszechstronny:
• wpływa na kształtowanie postaw społeczno – moralnych dziecka;
• pomaga w kształtowaniu postawy społecznej dziecka jako członka rodziny, zbiorowości przedszkolnej;
• budzi umiejętność odczuwania piękna, bezinteresowną radość, kształtuje wrażliwość estetyczną, pobudza sferę wyobraźni i emocji, rozwija wyobraźnię, wewnętrzne przeżycia i wzbogaca zasób doświadczeń życiowych, ukazuje podstawowe wartości moralne (dobroć, miłość, prawda, sprawiedliwość);
• rozwija sferę intelektualną dziecka, jako źródło wartości, rozwija mowę i myślenie, utrwala dotychczas zdobyte wiadomości dotyczące otoczenia społecznego, przyrodniczego i technicznego;
• budzi aktywność dziecka i zachęca do działania;
• zachęca do zadawania pytań i rozmów dotyczących zdarzeń, przeżyć bohaterów – dziecko dokonuje prób oceniania postaci literackich i oceny ich postaw;

2. Wartości poznawcze i dydaktyczne tekstów literatury dla dzieci.
Utwory literackie mogą budzić zainteresowania poznawcze dzieci. Mają ogromny wpływ na rozwój mowy i myślenia. Dzieci słuchając utworów przeżywają je, starając się zapamiętać ich treść, wyrażenia i zwroty, przez co powiększają swój zasób słów. Wszystko to pobudza wyobraźnię i wrażliwość estetyczną dzieci, powoduje chęć wyrażania swoich myśli i uczuć za pomocą ekspresji plastycznej lub ruchowej.
Dziecko w pewnym momencie spostrzega, że oprócz bliskiego otoczenia - domu, ulicy, przedszkola, szkoły- istnieje inny nieznany świat, a dowiedzieć się o nim może właśnie z książek. Z bohaterami literackimi można odkrywać na przykład tajemnice przyrody. Dzieci chętnie oglądają albumy z fotografiami ludzi, zwierząt, maszyn oraz książki związane z najnowszą techniką.
Wartości poznawcze mają również książki przedstawiające życie
w dawnych czasach, np.: zbiór wierszy M. Konopnickiej „ Co słonko widziało”.
Czytając dzieciom wierszyki edukacyjne wyrabiamy w nich pewne nawyki, które przydadzą się w życiu np.: wiersze o tematyce dbania o czystość, zachowania się na jezdni.
Literatura wprowadza również w świat fantazji, która staje się szkołą nierozwiniętego myślenia abstrakcyjnego. To właśnie baśnie i bajki, uczą dzieci dostrzegać takie związki, których istnienie było do tej pory zupełnie nieznane.
Wybierając utwory literackie dla dzieci trzeba prawidłowo przygotować warunki kontaktu z utworem, ponieważ dzieci bardzo przeżywają prezentowane treści. Dzieci zadają wiele pytań w związku z utworem, a jednocześnie są przygotowane do działania, odkrywania i tworzenia. Myślenie dzieci jest chłonne, otwarte, plastyczne i dlatego dorośli powinni rozbudzać ich potrzeby czytelnicze, które wpływają na budowanie bogatej osobowości.

3. Rola ilustracji w książce.
Ilustracje uściślają wiadomości dzieciom i pozwalają poznać rzeczy, z którymi nie mogą się zetknąć bezpośrednio. W pewnym stopniu rozwijają spostrzegawczość, pomagają w wyciąganiu wniosków oraz budzą zainteresowanie książką. Ilustracja w książce zwraca uwagę dziecka, zachęca je do oglądania a zarazem wywołuje zaciekawienie tekstem i chęć dowiedzenia się, co jest w niej napisane. Młodsze dzieci chętnie przeglądają książeczki przeznaczone do samodzielnego oglądania. Książeczka taka musi mieć ciekawą treść ilustracji, formę graficzną i być bogata kolorystycznie. Dzięki takim książeczkom można inspirować wypowiedzi dzieci i wyzwalać ich ekspresję słowną. Dzieci 5-6 letnie chętnie słuchają literatury i oglądają ilustracje w książkach. Próbują porównywać treść utworu z ilustracją, a to z kolei ułatwia zapamiętywanie treści. Chętnie też wykonują ilustracje do swoich wybranych fragmentów tekstu.

4. Utwory literackie inspiracją dziecięcej twórczości.
Pod wpływem wierszy, bajek, baśni i opowiadań powstają różnorodne prace plastyczne. Dzieci z radością rysują i malują swoich ulubionych bohaterów. Prace plastyczne wykonywane są najróżniejszymi technikami, a pomysłowość dzieci nie zna granic. Dziecko buduje, komponuje, organizuje oraz przeżywa radość tworzenia, która inspiruje je do dalszej zabawy formami i barwami.
Przeżycia związane z utworem literackim dzieci mogą wyrażać też
w ruchu, tańcu i śpiewie. Dzieci mogą inscenizować utwory i rozwiązywać zagadki związane z utworami. W teatrzyku dzieci są reżyserami, scenografami i aktorami. Dziecko zachęcone i zainspirowane przez nas samo zacznie tworzyć opowiadania, piosenki i wiersze.
Ważne dla rozwijania twórczej postawy dzieci wobec języka jest również zachęcanie do swobodnych wypowiedzi w czasie zajęć i zabawy. Tę twórczą postawę dziecka można kształtować, dostarczając pięknych przykładów pochodzących z baśni, poezji i prozy.
Wydawałoby się, że w dobie dzisiejszych czasów, chyba nikogo nie trzeba przekonywać, że ci, którzy więcej czytają, więcej wiedzą, rozumieją, mądrzej postępują, lepiej potrafią zrozumieć siebie i innych. Tymczasem badania pokazują, że około 80% dzieci spędza swój wolny czas przed komputerem, telewizorem oglądając różnego rodzaju filmy, bajki niosące nierzadko lęk, gniew, agresję
Zachęcamy Was Drodzy Rodzice, by dziecko miało w domu pierwszą biblioteczkę, gdzie gromadzić będzie swoje ulubione książeczki. Jej posiadanie ma na celu kształtowanie postawy przyszłego czytelnika, który w sposób samodzielny będzie wybierał swoje lektury oraz szukał właściwej drogi do książki i czasopism, a przede wszystkim – odczuwał potrzebę kontaktu z literaturą.
Pragnąc wyjść na przeciw rozbudzaniu postaw czytelniczych u naszych przedszkolaków chcemy realizować różne zadania tj. zgromadzić księgozbiór „półkę z książkami”, z której można będzie pożyczać książeczki do poczytania, chcemy organizować tydzień z bajką, gdzie Państwo jako goście czytalibyście książki dzieciom oraz wiele innych przedsięwzięć, które wynikają z planu pracy „Książka przyjacielem przedszkolaka” na rok 2012/ 2013.
Popierając kampanię społeczną Cała Polska czyta dzieciom, rozpoczętą w czerwcu 2001 przez Fundację „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom” mającą na celu propagowanie codziennego czytania dzieciom jako skuteczną, tanią i przyjazną metodę wspomagania ich wszechstronnego rozwoju – psychicznego, umysłowego, społecznego i moralnego – oraz budowania zasobów wewnętrznych dziecka: kompetencji emocjonalnych i intelektualnych, zachęcamy Czytajmy dzieciom – 20 minut dziennie. Codziennie! – jest to mądry sposób spędzania czasu z dzieckiem i najlepsza inwestycja w jego przyszłość.

FUNDACJA "ABCXXI- Cała Polska czyta dzieciom" proponuje, by do głośnego czytania dzieciom wybierać książki:

• skierowane do dziecka i ciekawe dla niego
• sensowne - o czymś istotnym dla dziecka lub uczące czegoś ważnego
• napisane lub tłumaczone poprawną i ładną polszczyzną
• uczące racjonalnego myślenia
• przynoszące wiedzę i/lub rozrywkę na wysokim poziomie
• rozwijające dobry smak i poczucie humoru
• niosące przesłanie szacunku wobec dziecka, ludzi, innych istot, zwierząt, przyrody, kraju, uznanych norm społecznych i prawa
• dostosowane do wieku i wrażliwości dziecka, nie wzbudzające lęków i niepokoju
• niosące pozytywny przekaz moralny, promujące wzorce właściwych postaw i zachowań
• rozwijające wrażliwość estetyczną
• kształtujące postawę optymizmu i wiary w siebie oraz pozytywne nastawienie do świata
• unikające stereotypów związanych z płcią – np. że dziewczęta nie umieją myśleć racjonalnie, a ich głównym zadaniem jest podobać się i zaspokajać potrzeby innych, że chłopcy mają być twardzi i niewrażliwi, ich niekulturalne lub nieodpowiedzialne zachowania toleruje się „bo są chłopcami” itp.
• unikające stereotypów kulturowych, rasowych, narodowych etc., nawet jeśli podane są w niewinnej lub humorystycznej formie: że dzieci można bić, że przemoc jest akceptowanym sposobem rozwiązywania problemów, że wyśmiewanie innych świadczy o poczuciu humoru, nieuczciwość jest dozwolona lub akceptowana (np. ściąganie), że cwaniactwo lub łamanie norm jest dowodem zaradności, że ludzie danej rasy/narodowości są źli, głupi, nieuczciwi itp.
• unikające przemocy nawet w zabawie

Wiek 0- 4 lata:
Marta Bogdanowicz (opracowanie) - Rymowanki - przytulanki
Paulette Bourgeois, Brenda Clark - seria o Franklinie
Jan Brzechwa - Wiersze i bajki
Gilbert Delahaye - seria o Martynce
Barbara Gawryluk - Dżok, legenda o psiej wierności
Dimiter Inkiow - Ja i moja siostra Klara
Czesław Janczarski - Mis Uszatek
Janosch - Ach, jak cudowna jest Panama; Ja ciebie wyleczę, powiedział Miś
Astrid Lindgren - Lotta z ulicy Awanturników
Sam McBratney - Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham
Nele Most, Annet Rudolph - Wszystko moje; Co wolno, a czego nie wolno
Beata Ostrowicka - Lulaki, Pan Czekoladka i przedszkole; Ale ja tak chcę!
Joanna Papuzińska - Śpiące wierszyki
Eliza Piotrowska – Bajka o drzewie
Renata Piątkowska - Opowiadania z piaskownicy
Julian Tuwim - Wiersze dla dzieci
Wojciech Widłak - seria o panu Kuleczce


Z naszej galerii
Gadżety